Để chuẩn bị cho lộ trình này,ôngđểngườidânbịmấtliênlạckhitắtsóquản lý dự án Bộ Thông tin - Truyền thông (TT-TT) đã lên kế hoạch triển khai nhiều giải pháp bảo đảm quyền lợi cho người dùng, để tắt sóng 2G không dẫn tới việc người dân mất liên lạc.
Nhà mạng đã từng bước tắt 2G
Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, tỷ lệ người dùng điện thoại thông minh (smartphone) để truy cập internet và các dịch vụ ngày càng tăng cao. Từ năm 2019, chủ trương dừng công nghệ di động không còn phù hợp (2G, 3G) đã được Bộ TT-TT đề ra.
Trong khi đó, các doanh nghiệp viễn thông đang thiết lập mạng với các công nghệ 2G, 3G, 4G và đang thử nghiệm thương mại 5G, nếu cùng lúc cung cấp nhiều dịch vụ sẽ gây bất cập trong khai thác, vận hành. Theo kế hoạch, cuối năm 2023, Bộ TT-TT sẽ tổ chức đấu giá băng tần để các nhà mạng triển khai 5G, như vậy cùng một lúc không thể tồn tại cả 4 công nghệ, gây lãng phí cho doanh nghiệp trong hoạt động vận hành, bảo dưỡng mạng trong khi số lượng thuê bao 2G, 3G ngày càng giảm.
Nhiều người dân đã chủ động nâng cấp điện thoại 4G
Một vấn đề là hệ lụy của mạng 2G chính là tình trạng bảo mật của công nghệ này. Theo đánh giá của Cục Tần số vô tuyến điện (Bộ TT-TT), do lỗ hổng bảo mật của công nghệ di động GSM 2G chỉ yêu cầu mạng xác thực người dùng chứ không yêu cầu người dùng xác thực lại mạng, nên bị kẻ xấu lợi dụng để phát tán tin nhắn giả mạo. Các đối tượng vi phạm sử dụng trạm BTS giả khai báo các thông số giống với trạm BTS thật (trạm 4G, 2G). Khi thuê bao di động đến gần BTS giả, do chịu cường độ sóng giả mạnh, thuê bao bị tạm chuyển sang trạm giả quản lý, bằng cách hạ tín hiệu 4G xuống 2G để gửi tin nhắn rác, tin nhắn lừa đảo.
Do công nghệ này đã lỗi thời, tiêu chuẩn bảo mật cũng như mã hóa không được chú trọng, tội phạm mạng có thể xâm nhập, nghe lén cuộc gọi, chèn tin nhắn.
Thực tế, việc dừng công nghệ không còn phù hợp đã được các doanh nghiệp triển khai. Tập đoàn Viettel không chỉ tắt sóng 2G mà đã tắt sóng cả 3G trên diện rộng để tập trung phát triển 4G và 5G, đồng thời đưa ra nhiều chính sách trợ giá thiết bị cũng như ưu đãi data 4G để người dân chuyển dịch nhanh hơn.
Theo Cục Viễn thông, Bộ TT-TT, nếu năm 2019 còn 32,8 triệu thuê bao 2G, thì đến tháng 7.2021 chỉ còn 24,5 triệu thuê bao 2G. Để tiếp tục giảm dần số lượng đầu cuối 2G hòa mạng, Bộ TT-TT ban hành thông tư quy định Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia nhằm không cấp phép nhập khẩu đầu cuối 2G và 3G, áp dụng từ 1.7.2020. Đến tháng 8.2023, cả nước chỉ còn khoảng 20,8 triệu thuê bao 2G (trong đó có 35% là máy smartphone).
Có lộ trình bảo vệ người dùng máy 2G
Tại cuộc họp giao ban quản lý nhà nước thường kỳ tháng 9 do Bộ TT-TT tổ chức, Thứ trưởng Bộ TT-TT Phạm Đức Long cho biết để chuẩn bị cho việc tắt sóng 2G, Bộ cùng các nhà mạng đã, đang xây dựng chính sách để chuẩn bị cho việc này. Trong đó, nhà mạng sẽ có chính sách hỗ trợ máy đầu cuối hoặc cước thuê bao để khách hàng chuyển đổi. "Việc tắt sóng 2G chắc chắn thực hiện theo nguyên tắc, nhà mạng không để cho người dân mất liên lạc", Thứ trưởng Phạm Đức Long khẳng định.
Cuộc họp giao ban báo chí Bộ TTTT ngày 6.9.2023
Trung tâm Thông tin Bộ TT-TT cung cấp
Cục Viễn thông cho biết để tiếp tục định hướng cho các doanh nghiệp xây dựng kế hoạch vận hành, phát triển mạng lưới, Bộ TT-TT đã ban hành Công văn số 3095/BTTTT-CTS ngày 31.7.2023 thông báo quy hoạch các băng tần: 900, 1800, 2100MHz và nguyên tắc về việc duy trì mạng 2G, 3G sau tháng 9.2024.
Trong số các giải pháp để thực hiện chuyển đổi, Bộ TT-TT yêu cầu các nhà mạng ngăn chặn các máy điện thoại di động không tuân thủ quy định về chứng nhận hợp quy kết nối vào mạng viễn thông công cộng; đồng thời, để bảo vệ người cao tuổi, người yếu thế sử dụng mạng 2G, Bộ TT-TT cũng cho phép doanh nghiệp duy trì mạng 2G đến tháng 9.2026 để bảo đảm vùng cung cấp dịch vụ được duy trì cho thuê bao 3G, 4G chưa có tính năng gọi thoại theo công nghệ VoLTE sử dụng để thực hiện cuộc gọi.
Đáng chú ý, khi dừng sóng 2G, Bộ TT-TT cũng dự tính hỗ trợ điện thoại thông minh cho các hộ nghèo, cận nghèo thông qua Quỹ dịch vụ viễn thông công ích Việt Nam.
Về phía doanh nghiệp, Bộ yêu cầu nhà mạng phải chủ động xây dựng lộ trình dừng công nghệ 2G, 3G trên nguyên tắc: tăng cường phủ sóng mạng bằng công nghệ 4G để đáp ứng về vùng phủ 2G cũng như chất lượng cho thuê bao chuyển dần sang công nghệ 4G; tắt dần các trạm 2G hoặc 3G ở các khu vực có số thuê bao, lưu lượng 2G thấp; bảo đảm vùng cung cấp dịch vụ thông tin di động mới sau khi dừng công nghệ 2G, 3G để duy trì liên lạc bảo đảm quyền lợi của người sử dụng dịch vụ.
Bộ TT-TT cũng yêu cầu nhà mạng thực hiện truyền thông tới khách hàng về kế hoạch dừng công nghệ không còn phù hợp để thuê bao chủ động chuyển đổi thiết bị đầu cuối 2G. Đồng thời, triển khai các giải pháp thúc đẩy, hỗ trợ chuyển đổi các thuê bao di động công nghệ 2G sang sử dụng điện thoại di động thông minh 4G. Doanh nghiệp viễn thông có thể triển khai các chương trình hỗ trợ thuê bao chuyển sang sử dụng smartphone, ban hành chính sách cước hỗ trợ việc thuê bao chuyển đổi. Triển khai các ứng dụng (apps) dịch vụ công để thúc đẩy sử dụng smartphone tại địa phương.